در سال های اخیر، اخبار جعلی، حبابهای اطلاعاتی (Filter Bubble) و ترول ها (: Trollاوباش اینترنتی) باعث شده اند تارویداد های واقعی جهان به گونه ای متفاوت نشان داده شود. اخبار های به سرعت و با هشتک های متنوعی انتشار می یابد و کسی از درست و یا غلط بودن آنها مطلع نیست. بسیاری از اقتصادانان معتقد هستند که این روند باعث تغییر در اقتصاد جهان می شود و آن را تحت تاثیر قرار می دهد. این شایعات تاثیر ویران کننده ای در سراسر رسانه های جهانی دارد.
مسئولیت اجتماعی ما در رسانه های اجتماعی چیست؟
رسانه های اجتماعی از بزرگترین ابزار های جامعه هستند، که در برخی مواقع آسیب های بسیار شدیدی به زندگی واقعی انسان ها وارد می کنند. این شبکه ها به نوبه خود هم می توانند ارتباطات خوب را گسترش دهند و هم باعث افزایش ارتباطات نامناسب شوند، بنابراین این خود ما هستیم که انتخاب می کنیم چگونه از این شبکه ها استفاده کنیم.
ترول ها و یا اوباش اینترنتی در گفتمان اینترنتی به افرادی گفته می‌شود که با رفتار مخرب در فضای وب به دنبال جلب نظر کاربران، ایجاد تشنج و بیان مطالب محرک و توهین‌آمیز هستند. شما باید این افراد را شناسایی کنید و به صورت اصولی با آنها برخورد نمایید.
در این راستا، ابزارهای کنترل آنلاین به ما کمک می کنند که نسبت به حقایق این اخبار آگاهی پیدا کرده و روابط و مکالمات آنلاین خوب و سازنده ای داشته باشیم. در این مطلب چند راهکار به شما آموزش می دهیم تا با هوشیاری بیشتری در این فضاهای مجازی قرار گیرید.
• نقاط ضعف خود را پیدا کنید
در بیشتر شرایط این اخبار نادرست و غلط وجود دارد، اما ما فکر می کنیم که این اخبار صحت دارند ونسبت به غلط بودن آنها حساس نیستیم. در واقع بدون فکر کردن به غلط یا درست بودن آن، این اخبار را نشر می دهیم. در برخی موارد این تعصب و عقیده ما، بر قضاوت ما تاثیر گذاشته و اخباری که با عقاید ما درست باشد را صحیح می دانیم. بهتر است در برخی موارد با خود و عقاید خود بجنگیم.
ما اغلب اطلاعاتی که باعث ناراحتی ما می شود را نادیده می گیریم. که برخی از محققان آن را اجتناب از اطلاعات می نامند. در واقع اطلاعات و اخباری که با دید و نظرات ما موافق باشد را درست قلمداد می کنیم بدون آنکه برای آن علت منطقی در نظر بگیریم. سعی می کنیم اطلاعات ناخوشایند را نادیده بگیریم، فراموش کنیم و آنها را کنار بگذاریم و در این کار بسیار مهارت داریم. ۸۳ درصد کاربران رسانه های اجتماعی اعلام کرده اند که زمانی با خبر یا اطلاعیه رو به رو می شوند کا با عقاید آنها ناسازگار است آن را نادیده می گیرند و ۳۹ درصد آنها پست های مربوط به آن را بلاک کرده و یا مخفی می کنند. مالک فیسبوک در یکی از سخنرانی های خود گفت: ” از نظر من بلاک کردن افرادی که تنها عقایدی مخالف شما دارند، کار خوبی نیست و من کاربران را به این کار تشویق نمی کنم. وقتی باورهای ما تایید می شود احساس خوبی به ما دست خواهد داد و زمانی که آنها زیر سوال می روند و به چالش کشیده می شوند ناراحت می شویم. در واقع کاربران باید به صورت اصولی و صحیح با این تضاد ها کنار بیایند و با منطق گفت و گو کنند”.
اگر از مرورگر کروم استفاده می کنید به شما پیشنهاد می کنیم تا PolitEcho نصب کنید. این برنامه با استفاده از نمودارهای، خبرها و گرایشات دوستان شما را در شبکه اجتماعی مانند فیس بوک به نمایش می گذارد و آن را با علاقه مندی ها شما مقایسه می کند. با استفاده از آن می توانید متوجه شوید که چه مقالاتی را نادیده گرفته و چه افرادی را بلاک کرده اید. در این حالت می توانید به این مقالات مراجعه کرده و با ذهن باز آنها را مطالعه کنید.
• از برنامه های مناسب برای آگاهی از صحت اخبارها استفاده نمایید
فعالان و سازمان ها مهم دولتی و یا خصوصی با انتشار اخبار جعلی سعی می کنند تا پول بیشتری کسب کرده و در میان افکار عمومی نفوذ کنند. مثلا در دروه های انتخاباتی اخبار جعلی محبوبیت بیشتری نسبت به اخبار حقیقی داشته است.
در این میان برخی از این شبکه ها مانند فیسبوک و گوگل با اضافه کردن قابلیت هایی به کاربران کمک می کنند تا از جعلی بودن این اخبرا مطلع شوند. اعتبار این ابزار ها مبتنی بر منابع موثق می باشد. همچنین شما می توانیددر شبکه فیسبوک خبرهای ساختگی را علامت‌گذاری کنید. در این پروژه ، خبرهای جعلی، با برچسبی با عنوان Disputed علامت‌گذاری می‌شوند. این عبارت به‌طور کلی به معنای خبرهای مورد بحث و مشکوک با احتمال جعلی بودن زیاد است.
شما می توانید علاوه بر استفاده از این برنامه ها و افزونه ها از سایت های مختلفی نیز استفاده کنید سایت های مانند PolitiFact, Factcheck.org, or Snope.
اما با وجود این ابزارها ، به مرور صاحبان قدرت از روش های دیگر سعی می کنند تا این قوانین را دور بزند و با ایجاد شایعه جایگاه بهتری به دست اورند.
بهتر است قبل از اینکه یک خبر را باور کنید و آن را نشر دهید از سه مورد اطمینان حاصل نمایید:
– ابتدا نویسنده مطلب را بررسی کنید: در مورد بیوگرافی نویسنده و انگیزه های اودر نشر این مطلب بیشتر فکر کنید. شاید نویسنده این مطلب با نشر آن پول هنگفتی به جیب می زند و یا او هم بر اساس تعصبات نا به جای خود دست به نشر این اطلاعات زده است.
– تاریخ مطلب را بررسی کنید: گاهی اوقات داستان های جعلی، واقعا جعلی نیستند بلکه سال ها پیش به وقوع افتاده است و برخی از افراد آن را دوباره نشر می کنند. مثلا معاون رئیس جمهور دو سال پیش در مورد افزایش نرخ دلار سخنرانی کرده است، بسیاری از افراد سودجو این ویدیو را در تایخ امروز منتشر کرده و آن را به نوان جوابیه برای علت افزایش دلار امروز عنوان می کنند.
– چه نهادی از این خبر پشتیبانی می کند: مقالات جعلی منابع رسمی و موثق ندارند و فقط بر اساس خیال و توهم نوشته شده اند. وقتی شما منابع آن را بررسی می کنید متوجه می شوید که هیچ فرد یا سازمان موثقی و مهمی این خبر را تایید نکرده است.
اینترنت و شبکه های اجتماعی یکی از بهترین ابزارهای ارتباط امروزی به حساب می آیند، در صورتی که به خوبی و اصولی از آنها استفاده کنیم. و این در واقع مسئولیت اجتماعی تمام کاربران آن به حساب می آید، پس بهتر است قبل از اینکه خبری را نشر داده و یا آن را با دیگران به اشتراک بگذاریم بیشتر در مورد عواقب آن بیاندیشیم. از روی تعصب و عقاید شخصی خود که ممکن است غلط یا درست باشد، خبری را نشر ندهیم و تا زمانی که نویسنده، تاریخ و یا مبنع یک خبر را شناسایی نکردیم آن را باور نکنیم.