همه ما در مورد موهایمان فکر می‌کنیم، اینکه چه قدر زیبا هستند و چگونه می‌توانیم آن‌ها را زیباتر نشان دهیم. اما گاهی اوقات فراموش می‌کنیم که سلامت مو؛ پوست و ناخن‌ها می‌توانند نشانه‌ای از سلامت بدن ما باشند و بدن مریض و بیمارمان، نشانه‌ها و علائم بیماری خود را از طریق اختلالاتی در پوست و مو و ناخن نشان می‌دهد. بنابراین اگر موهایتان به بهترین شکل ممکن نیست ممکن است علت آن در بدنتان نهفته باشد و از آن بی‌خبر باشید.
موهای شما بینش کلی از بدن و سلامتی‌تان را نشان می‌دهند. بنابراین در این مطلب سعی کردیم در مورد شایع‌ترین مشکلات مو در زنان حرف بزنیم و به‌صورت خلاصه‌وار توضیح دهیم؛ که هر یک از این مشکلات به وجود آمده در مو، ممکن است چه علت و بیماری داشته باشند.
وقتی موهای شما مریض و خسته است بهترین و اولین قدم خود را با تغییر شامپو شروع کنید. شاید شامپو شما دلیل خشکی موهایتان باشد. استفاده از مواد رنگی و دکلره بیش‌ازاندازه و یا حالت دادن به موها به‌وسیله اتو مو، براشینگ و … می‌تواند بر سلامت موهایتان تأثیر بگذارد. در برخی موارد موهای مریض نشانه‌ای از تغییرات جسمی است. در طول زمستان مو رشد کمتری دارد و ممکن است دچار ریزش شود. این بدان معنا است که بدن شما با کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی روبه‌رو است. بدن شما نیاز به فسفر، آهن، سولفور و سلنیوم دارد. برای پی بردن به این ماجرا به دندان و لثه‌های خود دقت کنید. اگر دندان و لثه‌های شما تغییر کرده است به این معنی است کمبود ویتامین دارید و این کمبود ویتامین بر روی موهایتان تأثیر گذاشته است.
اگر شوره سر دارید…
برخی افراد مستعد شوره سر هستند. در کنار شوره سر برخی از خارش سر نیز رنج می‌برند. در برخی افراد به علت استفاده بیش‌ازاندازه از محصولات آرایشی برای مو، این شوره‌ها به وجود می‌آیند. همچنین شوره می‌تواند نشان‌دهنده مصرف بیش‌ازاندازه کربوهیدرات باشد. در صورت داشتن مشکلات گوارشی و اضطراب بیش‌ازحد می‌توانید به شوره سر مبتلا شوید. اگر شوره سر شما به زردی گرایش داشته باشد می‌تواند نشانه درماتیت سبوره ای باشد. درماتیت سبوره ای یا (به انگلیسی: Seborrhoeic dermatitis) نوعی التهاب پوست است که اغلب مزمن و عودکننده است و بیشتر در پوست سروصورت دیده می‌شود. درماتیت سبوره ای معمولاً با شوره سر همراه است. اگر مشکل این باشد باید به دکتر مراجعه کنید زیرا با مصرف شامپو سر ضد شوره درمان نمی‌شوید.
اگر موهایتان نازک و شکننده است…
وقتی موهای شما نازک و شکننده است، ممکن است به علت کمبود ویتامین به این شکل درآمده باشد. در اکثر مواقع شما کمبود پروتئین دارید. کمبود پروتئین می‌تواند به ناخن‌ها، و پوست شما آسیب وارد کند، بنابراین سعی کنید که پروتئین، میوه‌ها و اسیدهای چرب امگا ۳ بخورید. در برخی موارد شکننده بودن مو به دلیل بیماری‌هایی مانند کوشینگ است. سندروم کوشینگ (Cushing’s syndrome) در اثر افزایش فعالیت قشر غده آدرنال ایجاد می‌شود. این سندرم را هایپرکورتیزولیسم (افزایش کورتیزول) نیز می‌نامند. این بیماری می‌تواند در اثر مصرف بیش‌ازحد کورتیکواستروئیدها، ترشح بالای ACTH یا هایپرپلازی کورتکس آدرنال باشد. اگر علت بیماری کوشینگ باشد، ممکن است علائمی مانند فشار خون بالا، بی‌خوابی مزمن و درد پشت نیز داشته باشید.
اگر به ریزش مو مبتلا شدید…
انسان ممکن است در طول عمر خود بارها دچار ریزش مو شود و این امر او را بسیار نگران کند. یکی از این دلایل حاملگی و بچه‌دار شدن است. بدن شما پس از داشتن یک کودک، تغییرات فیزیکی، احساسی و روحی بی‌شماری می‌گذراند. به‌این‌ترتیب، پس از زایمان زن، یک بیماری شناخته‌شده به نام تلژوژن effluvium می‌تواند رخ دهد، که باعث از دست دادن موهایش می‌شود. این بیماری در طول پنج ماه اول پس از بارداری اتفاق می‌افتد، و تقریباً ۵۰٪ از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته این ریزش مو دائمی نیست بنابراین اگر به‌تازگی بچه‌دار شده‌اید ریزش مو دارید؛ ممکن است به این دلیل باشد. در غیر این صورت باید دلایل آن را جست‌وجو کنید.
به‌صورت میانگین هر انسان در هرروز ۱۰۰ شاخه مو خود را از دست می‌دهد. برای اینکه متوجه شوید ریزش مو شما نرمال است یا خیر بهتر است مقداری کمی از مو را بین دو انگشت قرار داده و از ریشه به سمت ساقه بکشید. شما فقط باید دو تار مو یا کمتر از دست بدهید. اگر بیش از پنج تار مو از دست بدهید، باید به دکتر مراجعه کنید.
علاوه بر موارد بالا ریزش مو ممکن است به دلیل کمبود آهن، اشکال در سیستم ایمنی بدن و یا اختلال در سیستم غددی درون‌ریز بدن به وجود می‌آید(غدد درون‌ریز بدن هورمون‌هایی ترشح می‌کنند که تقریباً بر همه سلول‌ها، اندام‌ها و عملکردهای بدن اثر می‌گذارد). بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا میزان آهن موجود در خونتان را بررسی کند. آهن یکی از عناصر مهم برای حمل اکسیژن خون است و این درست چیزی است که مو برای رشد نیاز دارد.
در برخی موارد ریزش مو ممکن است از نشانه‌های اولیه دیابت باشد.
استرس و کمبود ویتامین نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود.
اگر ریزش مو را تجربه می‌کنید، مهم است که توجه داشته باشید که عفونت‌های گوناگونی وجود دارد که می‌تواند باعث ریزش مو شود. به‌عنوان مثال، کرم قارچی یک عفونت قارچی است، و اگر در سر و پوست سر شما اتفاق می‌افتد، می‌تواند راه خود را به فیبر موهای شما برساند و آن‌ها را از بین ببرد. علاوه بر این، عفونت‌های باکتریایی خاص می‌توانند فولیکولیت ایجاد کنند که سبب التهاب فولیکول‌های موی شما می‌شود و می‌تواند باعث ریزش مو شود.
بنابراین اگر روزانه به میزان بیشتر از استاندارد ذکرشده، موهای خود را از دست می‌دهید بهتر است زودتر به پزشک مراجعه کنید.
اگر موهایتان چرب است…
موهای چرب معمولاً نشانه‌ای از رژیم نامناسب شما است. اگر در رژیم غذایی خود بیش‌ازاندازه مواد چربی‌دار، روغن‌های حیوانی و غذاهای سرخ شدنی می‌خورید، موهایتان چرب می‌شود. بهتر است دیگر سراغ غذاهای دودی، گوشت، غذاهای سرخ‌شده، شیرینی؛ قهوه و الکل نروید. برای بهتر شدن وضعیت موهایتان می‌توانید از روغن درخت چای استفاده کنید. اگر با اصلاح تغذیه مشکل چرب بودن موهایتان حل نشود ممکن است چربی موهایتان نشانه‌ای از مشکلات هورمونی، مشکل کبد و یا مشکل متابولیکی باشد.
موهای سالم نیاز به چربی سالم دارند. همه ما می‌دانیم که بدن ما به چربی‌های سالم نیاز دارد اگر می‌خواهید یک سیستم عصبی سالم به همراه پوست و مو سالم داشته باشید باید چربی‌های مناسبی را در اندازه‌های مناسب میل کنید. در این راستا ماهی، آووکادو، آجیل و دانه‌ها، ازجمله چربی‌های مفید هستند بنابراین چربی‌های مضر را حذف کرده و از چربی‌های مفید استفاده کنید.
سفید شدن موها به چه علتی است؟
همه ما انسان‌ها باید این واقعیت را بپذیریم که به‌تدریج موهایمان سفید می‌شود. اما با ین قضیه سخت برخورد می‌کنیم و نمی‌توانیم با آن کنار بیاییم. در بیشتر موارد سفید شدن زودرس موها به ژنتیک ربط دارد. زنان معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی اولین موهای سفید خود را مشاهده می‌کنند.
بنابراین برای پیدا کردن مشکل، نگاهی به خانواده‌تان بیندازید اگر هیچ‌یک از اعضای خانواده‌تان به سفیدی زودرس مو دچار نشده است، بنابراین ممکن است مشکلی در بدن شما به وجود آمده باشد. در برخی موارد و با کنار گذاشتن عامل وراثت، سفیدی مو ناشی از رژیم غذای نادرست، خستگی و کار بیش‌ازحد و استرس است. تمام این موارد می‌تواند باعث تولید ملانونین شده و موهایتان را سفید و خاکستری کند.
پوسته‌شدن سر همراه با خارش چه دلیلی دارد؟
در این شرایط ممکن است پوست سر شما لایه‌برداری شده و با جوش و زخم همراه باشد. در صورت مشاهده این علائم بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید. ممکن است علائم اگزما یا پسوریازیس باشد. درصورتی‌که علائم دیگری ندارید ممکن است این پوسته‌پوسته‌شدن ناشی از اختلالات عصبی و استرس به وجود آمده باشد.
اگر دچار طاسی شده اید…
طاسی در بیشتر موارد جنبه ارثی دارد و در بیشتر مردان به شکل‌های مختلف به وجود می‌آید. اما آنچه ممکن است زنان را نیز درگیر طاسی‌های موضعی کند، نوعی بیماری خود ایمنی است که منجر به طاسی منطقه‌ای و یا از دست دادن کل موهای سر می‌شود. دلیل این بیماری هم ناشناخته و در برخی موارد از بیماری‌های عصبی، استرس و یا وراثت به وجود می‌آید.
کم‌پشت شدن موها به چه علتی رخ می دهد؟
کم‌پشت شدن موها نیز ممکن است به علت ارثی باشد . اما درصورتی‌که در خانواده‌تان فردی به غیر شما به این عارضه دچار نشده است بهتر است به پزشک مراجعه کنید. زیرا کم‌پشتی مو تا حدودی به کم‌کاری تیروئید بازمی‌گردد و زنان بیشتر از مردان به این بیماری دچار می‌شوند. افزایش وزن، خستگی و احساس سرما از دیگر علائیم کم‌کاری تیروئید هستند بنابراین در صورت بروز این علائم و دخیل نبودن عامل وراثت به پزشک مراجعه کنید.
اگر موخوره و موهای خشک دارید…
سشوار، اتو و وسایل آرایشی می‌توانند باعث خشک شدن موها شوند. درصورتی‌که مرتب موهایتان را رنگ و دکلره می‌کنید می‌توانید به مؤخره و یا خشکی مو مبتلا شوید. اگر از هیچ‌یک از این وسایل استفاده نمی‌کنید و موهایتان همچنان خشک است، ممکن است کمبود پروتئین، مس یا آهن داشته باشید. این مشکل در افرادی که رژیم خاصی دارند و برخی مواد غذایی را از رژیم خود حذف کرده‌اند و افراد که مشکلات هورمونی دارند نیز بروز می‌کند. سعی کنید در رژیم غذایی خود از غذاهای سالمی مانند ماهی، سبزی‌ها و میوه‌ها استفاده کنید. نوشیدن آب‌پرتقال به جذب آهن کمک می‌کند. درصورتی‌که موخوره شما شدید است و در حال پیشرفت می‌باشد ابتدا باید قسمت‌هایی از مو که به این مشکل دچار شده است را کوتاه کرده و سپس به پزشک مراجعه کنید.
شکاف مو یا موخوره به ۱۶ شکل دیده می‌شود:
• موخوره سنتی یا معمولی: Traditional Split رایج‌ترین نوع موخوره به شکل “Y” که در اثر خشکی و اصطکاک بین موها به وجود می‌آید.
• موخوره کوچک Baby Split: شروع یک موخوره معمولی می‌باشد که فوراً” باید کوتاه شود تا شدیدتر نشود.
• موخوره سه‌شاخه Triple Split: یک‌لایه ازکوتیکول ضعیف شده از سمت کورتکس به‌سوی سطح بیرون مو پوسته می‌شود.
• موخوره معمولی Y مضاعف: Doubly Split همان موخوره معمولی یا سنتی که از شاخه‌ها, موخوره‌های جدید به وجود می‌آید.
• موخوره ناقص: Incomplete Split این نوع موخوره در یک نقطه خاص از موی زبر و خشن که راحت‌تر می‌شکند, ایجاد می‌شود اما کاملاً”دوشاخه نمی‌شود.
شکاف یا موخوره بلند: Long Split به‌صورت خارهایی در سطح مو ایجاد می‌شود که در این حالت مو در یک نقطه خاص دوشاخه می‌شود.
• موخوره عمیق: Deep Split کوتیکول در یک نقطه خاص پوسته‌پوسته می‌شود که ناشی از آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی می‌باشد.
• نوک تیزشدن مو: Taper کوتیکول به‌تدریج از کورتکس به سمت بیرون مو پوسته می‌شود که ناشی از آسیب‌های شیمیایی است.
• ضخیم شدن: Thickening عدم تعادل هورمونی و مصرف داروهای خاص باعث تغییرات بافت در امتداد ساقه مو می‌شود و منجر به ضخیم شدن موها می‌شود.
• نقاط سفیدرنگ: White Spots در اثر سوختن‌های شیمیایی شدید به وجود می‌آید.
• موخوره گوشه‌دار به سمت راست: Right Angle براثر مدل‌های مختلف داده‌شده به مو به وجود می‌آید که اغلب یک‌خمیدگی در یک نقطه خاص ایجاد می‌شود.
• رویش انشعابی از کنار مو: Off Shoot ناشی از آسیب‌های فیزیکی یا محیطی و شیمیایی/ حرارتی که به شکل یک تقاطع بین یک‌خم و یک گره ایجاد می‌شود.
• موخوره دندانه‌دندانه: Crinkle براثر کشش فیزیکی مو تا نقطه شکستن و یا استفاده از ابزار حالت‌دهنده گرمایی و شیمیایی ایجاد می‌شود.
• موخوره درختی: Tree Split در اثر آسیب به یک‌طرف ساقه مو ایجاد می‌شود و معمولاً” ناشی از نور خورشید و برس زدن مو به داخل در مدل دم‌اسبی می‌باشد.
• موخوره پر مانند: Feather Splitدر اثر رنگ کردن بیش‌ازحد موها و گه گاه ناشی از پیرایش مو می‌باشد.
• موخوره به شکل گره: The Knot یک نوع موخوره نیست اما می‌تواند باعث ایجاد گره بیشتر و ایجاد شکل‌های دیگر آسیب در مو شود. از خشکی بیش‌ازحد, دست‌کاری‌های فیزیکی, بادهای سخت به وجود می‌آید و نیز در بافت موی فر بسیار رایج است. ( به نقل از سایت pakshoo).
۱. منبع :
۲. https://www.apost.com/en/blog/8-things-your-hair-reveals-about-your-health/12017/?rd=n
۳. http://www.pakshoo.com