زوال عقل (Dementia)، به گروهی از بیماری های مزمن اشاره دارد که باعث کاهش تدریجی توانایی ذهنی انسان می شود. این وضعیت در برخی موارد آنقدر شدید است که در زندگی روزانه آن اختلال ایجاد می کند. این بیماری با توجه به عواقب اجتماعی، جسمی، روحی و مالی مرتبط با خود، می تواند برای بیماران و مراقبین به طور یکسان دردسر ساز شده و زندگی آنها را مختل کند. علاوه بر این، فقدان آگاهی در مورد این بیماری اغلب منجر به تأخیر در انجام درمان های پزشکی می شود و این به ویژه در کشورهای در حال توسعه بیشتر است.
زوال عقل یک بیماری چالش برانگیز است که میلیون ها نفر در جهان به آن مبتلا هستند زمانی که علائم بیماری و اختلالات ناشی از آن بروز کند باید از شخص مورد نظر در خانه خود مراقبت کنید. اطلاعات زیر کمک می کند تا علائم، نیازهای ضروری و گزینه های مراقبت کننده را به خوبی درک کنید.
در این مطلب چند واقعیت تکان دهنده در مورد زوال عقل را به شما ارائه می دهیم:
زوال عقل در حال گسترش در جهان است و انتظار می رود به مرور زمان بیشتر شود. در سال ۲۰۱۵ تنها ۴۷ میلیون از جمعیت جهان به زوال عقل مبتلا بودند و انتظار می رود این تعداد در سال ۲۰۳۰ به ۷۵ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۱۳۲ میلیون نفر برسد. تقریبا افزایش ۲۸۱ درصدی را نشان می دهد. به صورت تقریبی ۹.۹ میلیون نفر سالانه به زوال عقل مبتلا می شوند و این بدان معنی است که در هر ۳ ثانیه یک شخص مبتلا به زوال عقل شده است.
مرگ ناشی از زوال عقل
از قرن بیستم به بعد، مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی ۱۴٪ کاهش یافته است. اما، از سوی دیگر، مرگ و میر ناشی از آلزایمر تا ۸۹ درصد افزایش یافته است. تعداد مرگ و میر ناشی از بیماری آلزایمر بالاتر از مرگ و میر سرطان پستان و سرطان پروستات است. علاوه بر این، از هر ۳ سالمند، یک نفر به دلیل بیماری زوال عقل از دنیا می روید که این آمار بسیار تکان دهنده می باشد.
شیوع بیماری در سنین بالا
بخش عظیمی از افراد مبتلا به زوال عقل دارای سن بیش از ۶۵ سال هستند، اما این بیماری می تواند در سنین کمتر نیز به سراغ انسان بیاید و آن را درگیر کند. زوال عقل تنها به دلیل افزایش سن ایجاد نمی شود، بلکه بسیاری از شرایط از جمله نوع نژاد، پیش زمینه؛ شرایط فرد و جنسیت نیز در آن موثر می باشد. این بیماری در زنان شایع تر است و علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد. به گفته کارشناسان انجمن آلزایمر، نشانه های معمولی از اختلالات زوال عقل شامل اختلال حافظه، عدم توانایی تمرکز و چالش های ارتباطی است. بسیاری از افراد نیز با درک، قضاوت و استدلال تصویری مشکل دارند. زوال عقل تنها مختص به پیری نیست اما احتمال آن با سن افزایش می یابد طبق آمار حدود ۴۰۰۰۰ ،نفر در سن ۶۵ سالگی در انگلستان دچار زوال عقل شدند.
زوال عقل در کشورهای در حال توسعه
زوال عقل یک مسئله جهانی است که بیشتر در کشورهای در حال توسعه شایع است. ۶۰ درصد موارد مبتلا به زوال عقل در کشورهای کم درآمد و دارای درآمد پایین وجود دارد که عمدتا ناشی از کمبود آگاهی و منابع است. بسیاری از افراد این کشورها در مورد این بیماری و علائم آن چیزی نمی دانند بنابراین به درمان آن نمی پردازند و این بیماری رشدکرده و فرد را درگیر می کند. در ۲۰ سال آینده، ممکن است شاهد بزرگترین افزایش موارد ابتلا به زوال عقل در چین، هند و کشورهای جنوب صحرای آفریقا باشیم.
اصطلاح چتر
زوال عقل به خودی خود یک بیماری نیست. در واقع مانند چتری برای سایر بیماری ها می باشد که دارای علایمی مانند از دست دادن حافظه، حواس پرتی، توهم و مشکلات ارتباطی می باشند. زوال عقل، یک اصطلاح کلی برای توصیف مشکلاتی است که افراد با بیماری‌های مختلف مغزی می‌توانند در رابطه با حافظه، زبان و تفکر داشته باشند. بیماری آلزایمر شناخته شده‌ترین و رایج‌ترین بیماری زیر چتر اصطلاح زوال عقل است.
هزینه های مالی این بیماری در کشورها
تاثیر اقتصادی این بیماری قابل تامل می باشد. این مقدار در کشوری مانند انگلستان، ۲۶ میلیارد پوند تخمین زده شده است که تا سال ۲۰۴۰ به ۵۵ میلیارد پوند خواهد رسید. در ایالات متحده آمریکا، هزینه تخمین زده شده در سال ۲۰۱۵ تقریبا ۸۱۸ میلیارد دلار بوده است و انتظار می رود که این رقم ها به طور نمادین در آینده افزایش یابد. با توجه به مبتلایان بیشتر در کشورهای در حال توسعه انتظار می رود این رقم در این کشور ها بسیار بالاتر باشد اما به دلیل نا آگاهی و عدم درمان، آمار عدد متفاوتی را نشان می دهد.
مراقبان این بیماران
این بیماران باید هر ساعت مورد مراقبت و توجه باشند تا اتقاق بدی برای آنها پیش نیاید. با توجه به این اصل مراقبان باید چه نکاتی را بدانند. اغلب این مراقبین افراد خانواده هستند که در مورد این بیماری اطلاعات زیادی ندارند و فشارهای جسمی و احساسی زیادی به آنها تحمیل می شود. طبق آمار ۱۹ درصد از مراقبین هیچ گونه اطلاعاتی در این زمینه ندارند و تنها ۳۵ درصد آنها به صورت اصولی تمامی ابعاد این بیماری را شناخته اند و به راحتی می توانند با بیماران برخورد داشته باشند.
بروز به همراه بیماری های دیگر
اغلب افراد مسن که به بیماری زوال عقل مبتلا هستند از بیماری های دیگر نیز رنج می برند. بیماری های ثانویه ای مثل شکستگی استخوان به علت افتادن و سقوط، دیابت، عفونت دستگاه اداری، عفونت قفسه سینه، افسردگی و … . تنها ۱۲ درصد از بیماران مبتلا به زوال عقل به بیماری دیگری دچار نیستند و فقط از این بیماری ذهنی رنج می برند، ۴۰ درصد آنها علاوه بر بیماری زوال عقل به یک بیماری دیگر نیز مبتلا شده اند و ۴۸ درصد باقی مانده با سه یا تعداد بیشتری بیماری، دست و پنجه نرم می کنند.
تغییرات رفتاری
در این بیماری، بیماران علاوه بر از دست دادن حافظه، عدم تمرکز و بسیاری از بیماری های دیگر دچار تغییرات شدید رفتاری خواهند شد که منجر به پرخاشگری، تغییرات شدید خلق و خویی می شود.
آمار بیمارستانی
در کشورهای توسعه یافته از هر ۴ تخت بیمارستان یک تخت به بیماران مبتلا به زوال عقل تعلق دارد که سن شان بالای ۶۵ سال است.
نیازهای بیمار
با توجه به اختلالات شناختی این بیماران، آنها باید مواد مایع و غذاهای مفید میل کنند و مشارکت اجتماعی داشته و در خانه جو آرامی را تجربه کنند. در زمان ها گسترش بیماری باید در غذا خوردن، حمام کردن، و سایر امور به آن کمک شود.
نگهداری بیمار
بسیاری از گزینه های مراقبت برای مردان و زنان مبتلا به زوال عقل و آلزایمر وجود دارد. امکانات زندگی درمانی و خانه های پرستاری برای خانواده ها در دسترس است. با این حال، بسیاری از آنها گران هستند و اجازه نظارت و کنترل کمتر را به همراهان بیمار می دهند. در عوض، مراقبین حرفه ای می توانند در داخل خانه کار کرده و از این بیماران مراقبت کنند.
مراقبت در خانه
مراقبت های خانگی توسط متخصص پزشکی و یا مراقبین حرفه ای انجام می شود. ۶۰ درصد افرادی که به زوال عقل مبتلا می شوند از مراقبت های خانگی برخوردارند. در انگلستان و ولز، تعداد بیماران مبتلا به زوال عقل که نیاز به مراقبت تسکین دهنده دارند، تا سال ۲۰۴۰ چهار برابر افزایش می یابد در سال ۲۰۱۳، ۷۰٪ ساکنین خانه های مراقبت های ویژه دمانس (زوال عقل) داشتند. این مقدار در سال ۲۰۰۲، ۵۶ درصد بود که افزایش یافته است.
زندگی با این بیماری
در حالی که درمانی برای زوال عقل وجود ندارد و هنوز هیچ دارو رسمی برای بهتر شدن این بیماران به صورت صد در صدی تجویز نشده است اما در صورتی که خیلی زود تشخیص داده شود می تواند در کیفیت زندگی آینده آنها تاثیر بگذارد. این بیماران تا زمانی که علائم خطرناکی در آنها ظهور نکرده است می توانند به تنهایی در خانه هایشان زندگی کنند و به مراقبت های ویژه ای احتیاچ ندارند. اما زمانی که علائم شروع به ایجاد مشکلات زیادی در انجام فعالیت های روزمره کنند، مراقبت جدی از آنها آغاز می شود. علاوه بر این، در حال حاضر دارو هایی برای از بین بردن برخی از علائم بیماری و پیشرفتهای علمی مکرر در حال پژوهش و بررسی است.
از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، بودجه تحقیقاتی برای مبتلایان به زوال عقل توسط دولت انگلیس به بیش از ۶۰ میلیون پوند در سال بوده که دوبرابر شده است، اما تحقیقات هنوز کم است. تحقیقات در مورد این بیماری تنها ۳ درصد از بودجه تحقیقات پزشکی دولتی را دریافت می کند و پس از اضافه کردن سرمایه گذاری های خیریه هنوز ۷ برابر کمتر از بودجه پژوهشی تحقیقات سرطان است.
پژوهش ها و درمان های کشف شده در این زمینه
از آنجا که علائم و نشانه های این بیماری واضح نیستند، اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده نمی شود. این بیماری اندکی پیچیده است و می توانند علائم و علت های گوناگونی داشته باشد. از انجایی که دانشمندان توانسته اند برای بیماری های خطرناکی مانند سرطان دارو ها و روش هایی به کار ببرند تا روند بیماری را کند کرده و در برخی از موارد، در مراحل اولیه، سرطان را درمان کنند. بنابراین جای امیدواری است که این بیماری نیز مورد توجه قرار گیرد و از سال ۲۰۱۳ این توجه به مراتب بیشتر شده است.
در این راستا برخی از درمان ها برای کاهش علائم آلزایمر کشف شده است که می تواند این بیماری را بهبود ببخشد. Liraglutide یک دارو محبوب برای دیابت نوع ۲ است. در حالی که این دارو، نتایج موفقیت آمیزی در خصوص درمان دیابت نشان داده، به عنوان یک درمان بالقوه برای آلزایمر نیز شناخته شده است. برای اطمینان از مفید بودن آن برای آلزایمر، مطالعه ای به ارزش ۵ میلیون پوند در حال انجام است تا به این نتیجه برسد که این دارو می تواند مشکلات ناشی از آلزایمر را کم کند یا خیر. این دارو و تاثیر آن بر روی زوال عقل هنوز مورد تایید پزشکان نیست و تنها به صورت فرضیه مورد قبول واقع شده است.
بیماری آلزایمر با ایجاد پلاک های سمی آمیلوئید در سلول های مغز همراه می شود. محققان مستقر در کانادا یک روش غیر تهاجمی برای حذف این سموم از مغز را شناسایی کرده اند. این روش یک نوع سونوگرافی است. این تکنولوژی هنوز بر روی انسان آزمایش نشده است. در واقع، این ممکن است حداقل دو سال قبل از آماده شدن برای آزمایشات انسانی باشد. اگر این آزمایشات نتایج مثبتی را نشان دهد، می تواند اساسا بیماری Alzheimer’s و زوال عقل را تشخیص و درمان کند.
واکسنی به نام Betabloc می تواند برای جلوگیری از پیشرفت علائم زوال عقل استفاده شود. این واکسن به آسیب های مغزی ناشی از زوال عقل کمک می کند و وظیفه آن حذف مجموعه ای از پلاک های سمی آمیلوئید در مغز انسان است. محققان همچنین معتقدند که این واکسن می تواند به بهبود و بازگرداندن اختلالات روانی کمک کند. آزمایشات بالینی آن در حال حاضر در حال انجام است تا تاثیرگذاری آن به صورت قطعی مشخص شود.
یکی دیگر از داروهای محبوب که برای کمک به افراد مبتلا به آسم نیز استفاده می شود و در آزمایشات بالینی به عنوان یک درمان برای بیماری زوال عقل مورد بررسی قرار گرفته است.
دارو Brexiprazole برای افراد مبتلا به مشکلات مدیریت خشم تجویز می شود و دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که می تواند درمان بالقوه ای برای آلزایمر و زوال عقل باشد. انتظار می رود این دارو یک راه موثر و ایمن برای مدیریت مشکلات رفتاری ارائه دهد. این آزمایشات نتایج بسیار امیدوار کننده ای را نشان داده اند و باید برای چندین سال بر روی آن کار شود تا نتایج با قطعیت به دست آید.
با توجه به تحقیقاتی که در سراسر جهان انجام می شود، درمان زوال عقل ممکن است در گوشه ای از این جهان و به دست دانشمندان اتفاق بیفتد. شکی نیست که آینده روشن است. آزمایشات و تحقیقات بالینی که در حال حاضر در حال انجام هستند، ممکن است در ماهها و سالهای آینده نتایج مشتاقانه و امیدوارکننده ای را نشان دهند.
با توجه به گسترش این بیماری، اطلاع رسانی در مورد آن بسیار ضروری است. ما باید آموزش های لازم را ارائه دهیم تا نگرش عمومی بهبود پیدا کند و افکار عمومی نسبت به این بیماران بهتر شود. سرمایه گذاری در خدمات پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی برای درمان و مراقبت بهتر و ترویج تحقیق و نوآوری در این زمینه یک گام بزرگ و اساسی است.
[…] […]