ممکن است این اتفاق بارها برای شما افتاده باشد؛ وقتی لپ‌تاپ را روی پای خود می‌گذارید و در حین کار کردن متوجه گرمای شدید و صدای آن می‌شوید؛ این صدا بسیار آزاردهنده است و تمرکز شما را کاهش می‌دهد و گرمای خروجی نیز می‌تواند برای شما مشکل‌ساز شود. همه این مشکلات یک طرف، کاهش سرعت لپ‌تاپ و هنگ کردن های پشت سرهم، از طرف دیگر تمام کارهای شما را عقب می‌اندازد و باید به فکر چاره باشید. همه لپ‌تاپ ها بعد از مدتی کار کردن و درگیر شدن پردازنده داخلی آن، گرما تولید می‌کنند؛ فن‌های داخلی لپ‌تاپ آن‌قدرها قوی نیستند تا آن را خنک کنند و به همین دلیل سرعت چرخش خود را بیشتر کرده و باعث استهلاک داخلی لپ‌تاپ می‌شوند. برای جلوگیری از این کار می‌توانید از فن‌های خنک کننده خارجی یا همان پد خنک کننده (کولپد) استفاده کنید. البته این نکته را بدانید که این فن‌ها طول عمر لپ‌تاپ شما را زیادتر نمی‌کنند؛ بلکه با ایجاد هوای خنک باعث می‌شوند طول عمر فن داخلی شما زیادتر شده و از این طریق عملکرد لپ‌تاپتان بهتر شود.
گرما دشمن لپ‌تاپ
لپ‌تاپ‌ها از زمان پیدایش خود دچار تغییر و تحول شده و هر سال باریک تر می‌شوند. با توجه به کاهش اندازه و ضخامت لپ‌تاپ‌ها، گرمای تولید شده توسط قطعات داخلی بیشتر شده و فضایی برای جریان هوا و خروج آن وجود ندارد به همین دلیل شما در هنگام بازی‌های سنگین و یا تماشای ویدئو که میزان سی پی یو زیادی درگیر است با صدای فن لپ‌تاپ و گرمای آن روبه رو می‌شوید. سی پی یو و کارت‌های گرافیک، هارددیسک، رم و … همه در هنگام کار گرمای زیادی تولید می‌کنند و به دلیل شکل ظاهری لپ‌تاپ، عدم جریان هوای مناسب و فن‌های کوچک، این گرما درون لپ‌تاپ باقی مانده و خارج نمی‌شود. فن‌های داخلی لپ‌تاپ دارای دماسنج هستند و وقتی دمای لپ‌تاپ بالا می‌رود؛ به صورت خودکار سریع‌تر می‌چرخند و این باعث استهلاک داخلی لپ‌تاپ می‌شود و عمر آن را کم می‌کند. بنابراین گرما علاوه بر کاهش سرعت و عملکرد لپ‌تاپ شما و هنگ کردن برنامه‌ها در طول اجرا، عمر لپ‌تاپ را کم می‌کند و به همین دلیل باید به دنبال رفع این مشکل باشید.
فن‌های خنک کننده لپ‌تاپ
فن‌های لپ‌تاپ، دمای دستگاه را کاهش می‌دهند و باعث می‌شود تولید گرما از طریق سخت‌افزار محدود شده و لپ‌تاپ با کارایی بالاتری کار کند. لپ‌تاپ‌ها دارای فن خنک کننده داخلی هستند و همچنین شما می‌توانید برای تأثیرات بیشتر از فن‌های خنک کننده خارجینیز استفاده کنید که به عنوان پد خنک کننده خارجی یا کولپد شناخته شده‌اند. این فن‌های خارجی از طریق USB به لپ‌تاپتان متصل می‌شوند و با استفاده از قدرت و باتری لپ‌تاپ، پره‌های خود را به حرکت در آورده و باعث خنک‌تر شدن لپ‌تاپ می‌شوند. البته مدل هایی با آداپتور جانبی نیز ارائه شده‌اند که نیروی مورد نیاز خود را به صورت خارجی و مستقل تأمین می‌کنند. این کولپدها در اندازه و طرح‌های متنوعی در بازار موجود هستند و مناسب با اندازه و مدل لپ‌تاپ شما ارائه می‌شوند. در بسیاری از این خنک کننده حسگرهای دما، لامپ ال ای دی و چند فن در نظر گرفته شده است.
۱. فن‌های داخلی لپ‌تاپ: عملکرد پردازنده CPU و کارت گرافیک GPU سریع‌تر می‌شود
فن‌های کامپیوتر باعث می‌شوند سیستم شما از سرعت بیشتری پشتیبانی کند؛ اما این بدان معنی نیست که سرعت سیستمتان را زیادتر می‌کند. سرعت سیستم شما یک عدد تعیین شده است و فن‌های خنک کننده باعث می‌شوند به نزدیک‌ترین سرعت آن برسیم. فن‌های داخلی لپ‌تاپ به واحد پردازنده گرافیکی و واحد پردازنده مرکزی متصل هستند. این دو قسمت در حین کار گرمای زیادی تولید می‌کنند و فن لپ‌تاپ وظیفه خنک کردن آن‌ها را دارد. درواقع فن‌های داخلی باعث می‌شوند سیستم شما از سرعت بیشتری برخوردار شود و به این قسمت‌های سیستم، آسیب وارد نشود و عملکرد آن بهبود یابد.
۲. فن‌های خارجی لپ‌تاپ: دمای محیطی لپ‌تاپ را پایین میاورند
فن‌های خنک کننده خارجی یا همان پدهای خنک کننده تنها می‌توانند دمای محیطی لپ‌تاپ را کم کنند و تأثیری بر دمای سخت‌افزاری آن ندارند. اما دمای کلی سیستم تحت تأثیر دمای محیطی آن نیز است. لپ‌تاپ در یک محیط صد درجه بسیار سخت‌تر از یک محیط ۷۰ درجه‌ای کار می‌کند. پدهای خنک کننده باعث می‌شوند تا هوای خنک‌تری در اطراف لپ‌تاپ و بر روی بدنه آن وجود داشته باشد و درنتیجه بر روی عملکرد داخلی آن تأثیر مثبتی می‌گذارد.
۳. فن‌های خارجی لپ‌تاپ: یک مکان ایدئال برای قرار دادن آن است
فن‌های خارجی که سیستم کامپیوتری و لپ‌تاپمان بر روی آن‌ها قرار می‌گیرد؛ یک محیط مناسب، صاف، سخت و غیر پارچه‌ای با جریان هوای مناسب در اختیار لپ‌تاپ قرار داده و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد. وقتی لپ‌تاپ را روی یک سطح پارچه‌ای و پتو قرار می‌دهید؛ نسبت به زمانی که بر روی میز و سطح چوبی است؛ گرمای بیشتری تولید کرده و عملکرد آن کاهش می‌یابد. در بیشتر لپ‌تاپ‌ها ورودی و خروجی هوا در زیر لپ‌تاپ قرار گرفته که در صورتی که آن را روی زمین یا سطح های پارچه‌ای قرار می‌دهید؛ این ورودی و خروجی مسدود می‌شود و مانع جریان هوا خواهد شد. بنابراین با استفاده از این فن‌های خارجی شما دیگر نگران قرار دادن لپ‌تاپ خود بر روی هر سطح پارچه‌ای نیستید.
۴. استفاده از آن آسان است
شما به آسانی و بدون نیاز به منبع قدرت خارجی و با استفاده از باتری خود لپ‌تاپ می‌توانید از این فن‌ها استفاده کنید. در این فن‌ها، چرخه ای برای کاهش دمای لپ‌تاپ صورت می‌گیرد که تمام انرژی خود را از طریق یو اس بی و از باتری لپ‌تاپ به دست می‌آورد. البته برخی از مدل‌های خنک کننده نیز از یک آداپتور جانبی برخوردار هستند که نیروی مورد نیاز خود را از آن تأمین می‌کنند.
در هنگام خرید یک کولپد به نکات زیر دقت کنید:
قیمت:
کولپدها همگی یک کار را انجام می‌دهند؛ بنابراین نیازی به هزینه‌های زیاد برای خرید این دستگاه نیست. شما حتی با مراقبت و نگهداری صحیح از لپ‌تاپ دیگر نیازی به خنک کننده خارجی ندارید. با این حال بهتر است برای مدل‌های گران‌تر هزینه نکنید.
سروصدا:
اغلب فن‌های خنک کننده خارجی صدای زیادی دارند و آن ناشی از حرکت مکانیکی پره‌های آن است. بنابراین در هنگام خرید به این فاکتور توجه کرده و یک فن بی صداتر را انتخاب نمایید.
قابلیت حمل‌ونقل:
ازآنجاکه لپ‌تاپ یک سیستم قابل‌حمل است و شما در مکان‌ها مختلف به آن نیاز دارید؛ کولپد نیز باید اندازه مناسبی داشته و به‌راحتی حمل‌ونقل شود. بنابراین مدلی را انتخاب کنید که بیش‌ازاندازه بزرگ و سنگین نباشد.
قدرت و ظرفیت خنک‌کنندگی:
این که فن شما از چه جنسی ساخته شده و چه مقدار قدرت خنک کنندگی دارد. آهنی، پلاستیکی یا آلومینیومی است؟ کولپد های فلزی به دلیل طبع سردتری که دارند؛ قدرت خنک کنندگی بیشتری در اختیار کاربر قرار می‌دهند. این فن‌ها گردش هوا ایجاد می‌کند که اصولاً مقدار آن به صورت فوت مکعب در دقیقه بیان می‌شود که در هنگام خرید اهمیت دارد.
مراقب فن خنک کننده داخلی لپ‌تاپ باشید:
شما هرچقدر یک کولپد مناسب بخرید؛ با این حال اگر فن خنک کننده داخلی خوب کار نکند؛ لپ‌تاپ شما داغ کرده و عملکرد آن دچار مشکل می‌شود. در صورتی که برای مدت‌ها از این لپ‌تاپ استفاده می‌کنید؛ ممکن است گردو غبار روی فن خنک کننده نشسته باشد و عملکرد آن را مختل کند. برای تمیز کردن آن می‌توانید پیچ‌های پشت بدنه را باز کرده و طبق راهنمای مخصوص مدل لپ‌تاپ خود، به فن دسترسی پیدا کنید. در این میان می‌توانید فن را به وسیله کمپرسور باد در معرض هوا قرار دهید تا گرد و غبار روی آن از بین برود. دهانه کمپرسور را از لپ‌تاپ فاصله دهید و با فشار خیلی زیاد این کار را انجام ندهید. البته به هیچ وجه این کار را با جارو برقی انجام ندهید؛ زیرا مکش گرد و غبار از روی فن ممکن است به آن آسیب وارد کند. جریان باد را مرتب قطع و وصل کنید تا تمام قسمت‌های داخلی فن تمیز شود. درنهایت پنل را در جای خود قرار داده و پیچ‌های دستگاه را به همان صورت که باز کرده‌اید ببندید. باتری را وصل کرده و دستگاه را روشن کنید. متوجه می‌شوید صدای لپ‌تاپ خیلی کم شده و سریع‌تر کار می‌کند و گرمای کمتری از زیر آن خارج می‌شود.
سخن آخر…
قرار گرفتن لپ‌تاپ در برابر گرما بیش‌ازاندازه و برای مدت طولانی به مرور به اجزای آن آسیب وارد می‌کند و گرمای شدید می‌تواند سیستم را از کار بیندازد. لپ‌تاپ‌ها فضای کم و محدودی برای خنک شدن دارند؛ بنابراین خرید یک فن خنک کننده خارجی برای لپ‌تاپ ضروری است. البته بر روی بدنه لپ‌تاپ منافذی در نظر گرفته شده است که مسدود نمی‌شود. این منافذ جریان هوا را به درون لپ‌تاپ راه می‌دهد؛ بنابراین اگر از لپ‌تاپ به‌درستی استفاده کرده و آن را بر روی سطح پارچه‌ای و پتو قرار ندهید؛ این جریان هوا برقرار شده و لپ‌تاپ نیازی به فن خنک کننده خارجی ندارد.